Grusze - najlepsze odmiany, uprawa, sadzenie i pielęgnacja.

Grusze uprawiane są od wieków i należą do drzew owocowych, których udomowienie nastąpiło w wiekach starożytnych. Od tamtego czasu wyhodowano tysiące jej odmian. W polskiej kulturze, drzewo to ze względu na nieskazitelną biel płatków kwiatów, uchodziło za symbol Maryi.

Grusze - co warto wiedzieć o tych pięknych soczystych owocach?

Grusze rosną na smukłych drzewach liściastych z prostymi, lekko zygzakowatymi lub wygiętymi pędami. Liście drzewa mają jajowate lub wydłużone kształty. Ich brzegi są najczęściej piłkowane lub karbowane. Grusza prawie zawsze kwitnie na biało, a jej kwiaty zebrane są w baldachogrona. Grusze o słodkich soczystych owocach są z reguły zielono-żółte. W zależności od odmiany dojrzewają o różnych porach roku. Wyróżnia się odmiany: wczesne dojrzewające w sierpniu i wrześniu, jesienne dojrzewające w drugiej połowie września oraz w październiku, a także późne, które owocują w październiku i listopadzie. Te ostatnie to najlepsze gruszki na zimę, bowiem nadają się do długiego przechowywania w chłodzie i ciemnościach. To właśnie ta odmiana jest znakomita na przetwory z gruszek. Czasami nalewka z gruszek sporządzana jest z tych owoców, które mają kwaśny smak. Z kolei zaś z suszonych owoców można przygotować się napary, które zapobiegają przeziębieniom, pomagają zwalczyć kaszel, ułatwiają oddychanie oraz mają właściwości przeciwgorączkowe. Sok ze świeżo wyciśniętych gruszek usuwa toksyny z organizmu. Gruszki zaleca się również przy niektórych chorobach układu moczowego, oraz przy leczeniu stanów zapalnych gruczołu krokowego. Jako jedne z niewielu owoców, zawierają jod, który wzmacnia organizm i poprawia odporność oraz korzystnie wpływa na pracę tarczycy. Ponadto zawierają wapń, który jest współodpowiedzialny za mocne kości i zdrowe zęby oraz magnez mający za zadanie wzmocnienie mięśni i poprawę myślenia. Z kolei zaś zawarty w nich potas wspomaga serce, zapobiega obrzękom i obniża nadciśnienie. Dodatkowo owoce te regulują zawartość cholesterolu. Kwasy owocowe, znajdujące się w gruszkach pozytywnie oddziałują na skórę, pomagają oczyścić cerę, nawilżają ją i wygładzają.

Najlepsze odmiany grusz

Grusze pomimo, iż nie należą do drzew najłatwiejszych w uprawie, często spotyka się je w ogrodach. Ryzyko uprawy można zminimalizować, wybierając odpowiednią odmianę. Jakie grusze warto posadzić?

• Grusza Konferencja – to jedna z obecnie najlepszych i najsmaczniejszych odmian gruszy. To wyjątkowo szybko rosnące drzewo owocuje wcześnie, zazwyczaj w 3-4 roku po posadzeniu. Owoce dojrzałe są na przełomie września i października, są wydłużone, mają matową, zielonkawą skórkę z brązowymi plamkami. Nadają się do bezpośredniego spożycia oraz na rozmaite przetwory. Drzewa plonują obficie i są mało podatne na choroby i dość wytrzymałe na mróz. Średnio udają się na glebach zbyt lekkich czy ciężkich i podmokłych.

• Grusza Faworytka (Klapsa) – to stara odmiana gruszy, o deserowych, dużych, zielono-żółtych owocach pokrytych czerwonym rumieńcem. Owoce dojrzewają w drugiej połowie sierpnia i posiadają smaczny słodki miąższ. Nadaje się do bezpośredniego spożycia oraz na kompoty i susze. Ma tendencję do przemiennego owocowania. Odmiana nie ma specjalnych wymagań glebowych, jest jednak mało odporna na mróz i jako młode drzewko, wymaga więc zabezpieczania w zimie. Zdarza się, iż choroby grzybowe atakują to drzewo.

• Grusza azjatycka zwana również japońską, chińską czy wschodnią jest stosunkowo nową rośliną sadowniczą w Polsce. Różni się ona od gruszy europejskiej pokrojem drzew, jak i owocami. Drzewo to rozpoczyna owocowanie w drugim lub trzecim roku po posadzeniu. Owoce, w zależności od odmiany, można przechowywać w od 1 do 6 miesięcy. Gruszki te są bardzo soczyste, niskokaloryczne, zawierają 3% celulozy, hemicelulozy i pektyn. Nadają się do spożycia w stanie surowym, oraz na sałatki, galaretki, konfitury, koktajle i rozmaite wypieki. Owoce są także przetwarzane są na soki i wina.

• Grusza Lukasówka należy do najwyżej cenionych późnojesiennych odmian. Drzewo to charakteryzuje się dość wysokimi wymaganiami uprawowymi. Wydaje duże o białym, aromatycznym i soczystym miąższu. Gruszki mają regularny, jajowato owalny kształt. Mają grube, ciemnozielone skórki, które z czasem jaśnieją i przyjmują odcień złoty z delikatnym, czerwonym rumieńcem. Owoce nadają się zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i do przetworów. Lukasówka wymaga ciepłych i wilgotnych gleb, bogatych w składniki pokarmowe. Drzewa najlepiej posadzić w miejscach zacisznych a podłoże warto wzbogacić podłoże kompostem lub obornikiem. Owoce osiągają dojrzałość w ostatniej dekadzie września i na początku października. Gruszki doskonale przechowują się do grudnia, zwłaszcza jeżeli znajdują się przewiewnym pomieszczeniu o temperaturze od -1°C do 1°C.

• Grusza Komisówka to odmiana o dużych, żółtych owocach i masłowym, białawym, smacznym pachnącym miąższu. Świetnie smakuje w postaci surowych owoców. Nadaje się także do deserów i ciast. Owoce po późnych zbiorach możliwych w październiku i grudniu można przechowywać w niskich temperaturach. Grusza nadaje się do hodowli na piaszczysto-gliniastych glebach, w słońcu. Owocuje w wieku 4-5 lat. Jest uznawana za jedną dość odpornych odmian na parcha. Młode drzewka należy zabezpieczać przed mrozem.

• Grusza Lipcówka to deserowa odmiana o średnich, żółtych owocach z czerwono-pomarańczowym rumieńcem. Zgodnie z nazwą, jej owoce gotowe są do zbiorów od drugiej dekady lipca do końca tego miesiąca. Wskazane jest aby owoce zbierać jako twarde, bowiem odznaczają się nierównomiernym dojrzewaniem. Odmiana ta jest słabo odporna na mróz, ale z kolei wyjątkowo mało podatna na choroby drzew owocowych.

Grusze - uprawa, sadzenie i pielęgnacja

Niewłaściwie pielęgnowane grusze mogą przez kilka lat nie wydać owoców lub wydać ich niewiele. Zdarza się także, że całe drzewa zamierają, umęczone suszą, mrozem i chorobami. Zatem jak o nie zadbać? Grusze najlepiej sadzić wiosną. Pod uprawę należy przeznaczyć żyzną, próchniczą, dobrze uprawioną, umiarkowanie wilgotną i przepuszczalną glebę o lekko kwaśnym odczynie pH. Drzewa te są też dość wrażliwe na niskie temperatury. Z tego względu należy unikać sadzenia ich na terenach otwartych i w zastoiskach mrozowych i wybierać dla nich stanowiska ciepłe, słoneczne i osłonięte od wiatru.
Poza właściwym stanowiskiem o powodzeniu uprawy decydują też zabiegi pielęgnacyjne. Jednym z nich jest nawożenie. W okresie wegetacyjnym należy systematycznie zasilać je nawozami wieloskładnikowymi, rozpoczynając wczesną wiosną i kończąc z początkiem lipca. Kolejnym ważnym zabiegiem w uprawie gruszy jest odpowiednie cięcie. Pierwszy tego rodzaju zabieg wykonuje się zaraz po posadzeniu drzewka, przycinając je na żądaną wysokość około 100 cm. W drugim roku wiosną skraca się o 1/3 pędy boczne, zaś przewodnik przycina na około 50 cm powyżej konarów. W następnych dwóch latach sukcesywnie kształtuje się koronę, wybierając kolejne pędy na konary. W czwartym roku kończąc proces formowania usuwa się przewodnik nad ostatnim konarem. Grusze są bardzo wrażliwe na susze, dlatego w okresach bezdeszczowych należy je podlewać. Jeżeli istnieje taka możliwość, warto unikać sadzenia tych drzew w sąsiedztwie jałowców.