Jałowiec - odmiany, uprawa, sadzonka

Jałowiec w ogrodzie i na talerzu

Jałowiec jest łatwym w uprawie iglakiem, dlatego polecany jest też początkującym ogrodnikom. Poradzą sobie w niemal każdych warunkach, stanowiąc doskonałą dekorację ogrodu.

Jałowce to jedne z najbardziej popularnych iglaków, które sadzone są w ogrodach. Rośliny występują pod postacią krzewów i drzew iglastych, pojawiają się również w formie roślin płożących, dzięki czemu można z nich utworzyć w ogrodzie istny, intensywnie zielony, dywan. Jałowce prezentują się też w mnogości zielonych odcieni, które stanowić mogą przepiękne tło dla innych kwiatów ogrodowych. Atrakcyjność jałowców potęguje też fakt, że ich igły nie zawsze występują w zielonym kolorze, ale także w odcieniu niebieskiego, żółtego i popielatego. Do posadzenia iglaków w ogrodzie zachęcają również dekoracyjne owoce, które podkreślają kolor gałązek całej rośliny, doskonale się z nimi komponując.

Pochodzi z terenów Europy Środkowej i należy do rodziny roślin cyprysowatych. Jest to roślina iglasta, która występuje w różnych formach: jako krzewy i drzewa iglaste, a także rośliny płożące. Występują w wielu gatunkach, choć w Polsce, w stanie naturalnym, spotkać można dwie jego odmiany: jałowiec pospolity i jałowiec sabiński. Iglaki są też odporne na mróz i mało wymagające w uprawie, dzięki czemu są dość popularną rośliną ogrodową. Kolejnym walorem jałowców są ich zimozielone igliwia i dekoracyjne, drobne owoce. Jałowce wypuszczają na końcu swoich gałązek drobne kwiaty, które zebrane są w okazałe kwiatostany. Najwyższe odmiany drzew iglastych osiągają 40 metrów wysokości, dlatego dobrze prezentują się jako solitery. Igły jałowców, ułożone krzyżowo, są łuskowate, sztywne i kujące, posiadając przy tym intensywnie zielony odcień. Posiada więcej zastosowań niż dekoracyjne. Jego szyszkojagody wykorzystywane były już od czasów staropolskich w celach medycznych. Wytwarza się nich olejki jałowcowe, które pomagają przy wielu schorzeniach. Zawarte w nim substancje mają cechy bakteriobójcze, szczególnie skuteczne w razie zapaleń pęcherza moczowego, jest też pomocny przy bólach reumatycznych, wspomaga także pracę wątroby. Większość doskonale zna też smak jałowca, umiejętnie stosowanego przez nasze prababcie jako aromatyczna przyprawa, w większości, mięsnych potraw i różnego rodzaju kiszonek.

Uprawa i pielęgnacja

Jałowce preferują słoneczne stanowiska i wystarcza im średniej jakości gleba, która może być nawet piaszczysta. Należy jednak uważać na krzewy iglaste, które się płożą, ponieważ bardzo szybko się rozrastają i dlatego trzeba zapewnić im odpowiednio dużą do tego powierzchnię. W innym wypadku rozprzestrzeni się również na teren, którego z założenia nie powinien zajmować, co może skutkować zagłuszeniem innych roślin. Iglaki są też wyjątkowo trwałe, potrafią znieść nawet nieprzystępne warunki, jakimi są przymrozki, niewystarczająca ilość wody, zanieczyszczone powietrze i ogólny, nie zawsze przystępny, miejski klimat. Jak każda inna roślina najpełniej rozwinie się, kiedy odpowiednio się nim zajmuje, niemniej zniesie również chwilowe zaniedbanie ze strony ogrodnika. 

Drzewa i krzewy iglaste różnią się w wymaganiach dotyczących podlewania w zależności od gatunku. Na ogół są odporne na suszę, ale warto monitorować wilgotność gleby, szczególnie w pierwszych latach po posadzeniu, aby zapewnić im zdrowy start.

Jałowiec - odmiany

Jałowce są popularnymi roślinami do tworzenia żywopłotów ze względu na ich gęsto rosnące igły i zdolność do formowania zwartych krzewów. Oto kilka odmian jałowców, które często są wykorzystywane do zakładania żywopłotów:

1. Jałowiec pospolity - odmiana pospolita jest odporana na mróz i ma kolumnowy lub krzewiasty kształt. Tworzy gęste krzewy, które są popularne w żywopłotach.
2. Jałowiec Buffalo - odmiana sabińska, charakteryzująca się pięknymi, niebieskawo-zielonymi igłami. Jest odporna na suszę i toleruje różne warunki glebowe.
3. Jałowiec Blue Arrow - ma wąski, kolumnowy kształt, co sprawia, że jest doskonały do tworzenia wysokich, smukłych żywopłotów.
4. Jałowiec płożący - ta grupa jałowców ma niski, rozpościerający się wzrost. Popularne odmiany to np. 'Blue Chip' czy 'Wiltonii'.
5. Jałowiec Skyrocket - ma wąski, kolumnowy kształt, co czyni go doskonałym wyborem do wąskich miejsc i wysokich żywopłotów.
6. Jałowiec Moonglow - posiada srebrzyste igły, które nadają mu elegancki wygląd. Jest odporny na suszę.
7. Jałowiec Gold Cone - charakteryzuje się złocistymi igłami i wąskim, stożkowatym kształtem.
8. Jałowiec Old Gold  - odmiana ta ma złote igły, co nadaje jej atrakcyjny kolorowy wygląd.
9. Jałowiec Blue Pacific - jest to odmiana południowa, rozpościerająca się, o intensywnie niebieskich igłach.
10. Jałowiec Pfitzeriana - odmiana hybrydowa, charakteryzująca się gęstym wzrostem i łukowatym kształtem.

Podczas wybierania odmiany jałowca do żywopłotu warto wziąć pod uwagę preferencje glebowe, klimatyczne oraz wymagania dotyczące przycinania i formowania rośliny.

Jak dbać o jałowce?

1. Wybierz odpowiednie stanowisko: potrzebuje znacznej ilości słońca, więc wybierz miejsce, które otrzymuje co najmniej 6-8 godzin dziennego światła słonecznego.
2. Woda: musi być regularnie nawadniany, szczególnie podczas suchego okresu. Upewnij się, że gleba jest wilgotna, ale nie zalewaj rośliny.
3. Pielęgnacja: Regularnie przycinaj , aby zachować jego kształt i rozmiar. Usuń martwe lub uszkodzone gałęzie, aby zachować zdrowy wygląd rośliny.
4. Nawóz: Stosuj nawóz ogrodniczy specjalnie przeznaczony dla jałowców, aby zapewnić im niezbędne składniki odżywcze.
5. Ochrona przed szkodnikami: Regularnie monitoruj jałowce, aby zidentyfikować wszelkie szkodniki, takie jak przędziorki czy mszyce. W razie potrzeby stosuj odpowiednie środki owadobójcze.
6. Kontrola na choroby: Obserwuj rośliny w poszukiwaniu jakichkolwiek oznak chorób, takich jak rdza, pleśń czy zgnilizna. Jeśli zauważysz jakiekolwiek objawy choroby, podjęcie odpowiednich działań zapobiegawczych.
7. Ochrona zimowa: W przypadku mrozów, stosuj ochronę przed zimą, aby chronić jałowce przed uszkodzeniem.

Pamiętaj, że jałowce są wytrzymałe i stosunkowo łatwe w pielęgnacji, o ile zapewnisz im odpowiednie warunki wzrostu i regularną opiekę. 

Kiedy przycinać jałowiec?

Można przyciąć wczesną wiosną lub późną jesienią, gdy roślina jest w spoczynku. Należy unikać przycinania jałowca w czasie kwitnienia lub w okresie silnego wzrostu, ponieważ może to osłabić roślinę i sprawić, że będzie bardziej podatna na choroby i szkodniki.

Sadzenie jałowca — kiedy najlepiej to zrobić?

Sadzenie jałowca najlepiej jest wykonać na wiosnę lub jesienią, gdy gleba jest jeszcze wilgotna. Jest to czas, kiedy roślina ma najlepsze warunki do zakorzenienia się i rozwoju. Ważne jest również, aby unikać sadzenia jałowców w okresach silnych mrozów lub upałów, gdyż może to negatywnie wpłynąć na ich przeżycie. 

Intrygujące odmiany jałowców

1. Tępolistny  - odmiana jałowca o drobnych, szaro-zielonych igiełkach i kulistym, przyciągającym kształcie.
2. Chiński 'Kaizuka' - odmiana jałowca o kręconych, pomarańczowo-brązowych gałązkach, tworząca efektowne kolumny.
3. Wschodni  'Taylor' - odmiana jałowca o niewielkich rozmiarach, z jasnymi, szaro-zielonymi igiełkami i smukłym, kolumnowym kształcie.
4. Mezgi  'Tamariscifolia' - odmiana jałowca o krzewiastym, rozłożystym pokroju, z delikatnymi, jasnozielonymi igiełkami.
5. Płożący 'Blue Pacific' - odmiana jałowca o płaskim, rozłożystym wzroście i błękitno-zielonych igiełkach, idealna do okrywania gleby.

Te odmiany jałowców charakteryzują się różnorodnymi kształtami, kolorami igieł i wzrostem, co sprawia, że są one atrakcyjnymi roślinami do ogrodów i parków. 

JAŁOWIEC PŁOŻĄCY

Jałowiec płożący to grupa jałowców, która charakteryzuje się niskim i rozpościerającym się wzrostem. Oto kilka odmian jałowca płożącego, które są znane ze swojego szczególnie płożącego wzrostu:

1. Jałowiec Wiltonii - jest to odmiana o srebrzystych igłach, które nadają roślinie elegancki wygląd. Ma niski, rozpościerający się wzrost.
2. Jałowiec Blue Chip - odmiana o intensywnie niebieskich igłach, charakteryzująca się niskim i rozległym wzrostem.
3. Jałowiec Andorra Compact - ta odmiana ma niski i zwarty wzrost, sprawiając, że jest idealna do niewielkich ogrodów.
4. Jałowiec Prince of Wales - jest on o niskim, płożącym wzroście, który nadaje się do tworzenia niskich dywanów na glebie.
5. Jałowiec Mother Lode - charakteryzuje się złocistymi igłami, co nadaje roślinie jaskrawy kolor. Ma niski wzrost, rozpościerając się na szerokość.
6. Jałowiec Bar Harbor - ma błękitno-zielone igły i niski, rozłożysty wzrost.
7. Jałowiec Lime Glow - ta odmiana ma soczysto-zielone igły, które z czasem przybierają limonkowy odcień. Charakteryzuje się niskim wzrostem i rozpościerającym się habitusem.
8. Jałowiec Plumosa - ma delikatne, miękkie igły i niski, rozpościerający się wzrost.
9. Jałowiec Blue Rug - odmiana o intensywnie niebieskich igłach, która tworzy niskie dywany na powierzchni gleby.
10. Jałowiec Monber - odmiana o gęstym i niskim wzroście, charakteryzująca się zielonymi igłami.

Odmiany jałowca płożącego są często wykorzystywane do tworzenia niskich roślin okrywowych, na przykład do obsadzania skarp czy tworzenia efektownych dywanów na glebie. Ich płożący wzrost sprawia, że są również atrakcyjne na rabatach czy jako rośliny otaczające ścieżki.