Juka

Juki bądź kręple (Yucca) to zimozielone byliny, krzewy lub drzewa należące do rodziny agawowatych. Pochodzą z Ameryki Północnej, Ameryki Środkowej i Azorów. Rodzaj ten liczy około 50 gatunków, osiąga maksymalnie 15 m wysokości i charakteryzuje się twardymi, mieczowatymi i zebranymi w gęste rozety liśćmi zakończonymi ostrym kolcem. Juki posiadają dzwonkowate kwiaty o białej bądź kremowej barwie, zebrane w szczytowy, duży kwiatostan w postaci zwisającej wiechy. W polskich warunkach owoce raczej nie występują – jest to spowodowane tym, że rośliny te są zapylane przez ćmy Tegeticula yuccasella zamieszkujące pustynie Ameryki Północnej.

Juka – odmiany

Wśród juk znajduje się wiele gatunków ozdobnych. Jedną z nich jest juka gwatemalska, zwana także słoniastostopą bądź słoniastostopową (Yucca guatemalensis/elephantipes). Dorasta ona 100-120 cm wysokości. Popularne są także juka aloesowa (Yucca aloifolia) i juka wyniosła lub mydlana (Yucca elata). Juka karolińska lub włóknista (Yucca filamentosa) bywa uprawiana w polskich ogrodach, ponieważ jest przyzwyczajona do dużych wahań temperatur między dniem a nocą. Wyróżniamy odmiany „Eisbär” o kremowobiałych kwiatach w kształcie dzwonków, „Variegata” o niebieskozielonych liściach w kremowo-żółte paski, „Golden Sword” o okazałych, 2, 5-metrowych kwiatostanach oraz „Elegantissima”.

Juka – uprawa, wymagania, pielęgnacja

Juki lubią stanowiska dobrze nasłonecznione (mała ilość światła może doprowadzić nawet do obumarcia rośliny), poza tym nie są one skomplikowane w uprawie. Najlepiej rosną na przepuszczalnym, piaszczystym podłożu. Tylko niektóre gatunki mogą być z powodzeniem uprawiane w polskich warunkach klimatycznych. Większość juk trzymamy w donicach, natomiast latem możemy wystawiać je na balkon, taras czy werandę. Juki są doskonale przystosowane do bardzo suchych warunków, dlatego nie należy nadmiernie ich podlewać. Młode okazy należy rokrocznie przesadzać do większych doniczek, natomiast u starszych wymieniamy jedynie górną warstwę ziemi. Kurz z liści usuwamy za pomocą wilgotnej szmatki. Wiosną i latem zasilamy juki mniej więcej raz na dwa tygodnie, używając płynnych nawozów wieloskładnikowych dla roślin ozdobnych z liści. Rośliny te bywają narażone na zgniliznę bakteryjną juki, zgniliznę kłodziny juki, plamistość liści oraz antraknozę.

Juka – sadzenie

W sklepach ogrodniczych możemy nabyć specjalistyczne podłoża dla juk, palm i dracen. Jest to najlepsza możliwa gleba, jednak możemy zastąpić ją także mieszanką ziemi uniwersalnej i piasku. Na dno donicy zawsze wysypujemy warstwę drenażową, która umożliwi swobodny odpływ nadmiaru wody.

Juka – zastosowanie

W naszym klimacie większość juk może być hodowana jedynie jako rośliny doniczkowe. Najlepiej prezentują się w nowoczesnych i eleganckich pojemnikach. Bywają uprawiane w szklarniach, gdyż są to jedyne miejsca, w których juki mogą zakwitnąć (w polskich warunkach). Juki ogrodowe sprawdzają się w ogrodach skalnych, stepowych, egzotycznych, śródziemnomorskich oraz żwirowych, a także w roli soliterów.