Cis - odmiany, uprawa, sadzonki

Wszędobylska zieleń cisów

Cisy pochodzą z Europy i z zachodnich terenów Azji. Drzewa nie osiągają dużych wysokości – jest to maksymalnie 15 metrów. Cisy występują też pod postacią krzewów ozdobnych, urastając do 3 metrów. Drzewa iglaste rosną bardzo powoli, ich przyrost w ciągu jednego roku to ok. 15 cm. Ze względu na swój powolny wzrost, rośliny bardzo długo żyją – w Polsce wiek najstarszego cisu to blisko 800 lat, a na świecie najbardziej sędziwy gatunek ma już ponad 2000 lat. Ciekawostką jest to, że te drzewa iglaste nie obradzają szyszek, a czerwone, drobne owoce, które wykazują dwojakie właściwości – z jednej strony są silnie trujące, z drugiej ich cechy wykorzystywane są w homeopatii, wcześniej w medycynie ludowej. Z igieł cisów robiono wywar, który stosowano przy nadciśnieniu tętniczym, a także w leczeniu nowotworów. Dodatkowo drewno cisów było niezwykle cenionym tworzywem, ze względu na swoje walory. Drzewo wykazuje dużą sprężystość i odporność na łupanie. Z tego też powodu drzewa iglaste wykorzystywane było do produkcji broni, w szczególności łuków. Popularność cisów w wyrobie broni była tak duża, że już w XV wieku Władysław Jagiełło objął rośliny ochroną. Przypuszcza się, że zakaz wycinki tych drzew iglastych nie był spowodowany troską o naturę, a zabiegiem mającym na celu utrudnienie zbrojenia. Cis to wiecznie zielone drzewo lub krzew. Jego igły są ciemnozielone i ostro zakończone. Kora cisu posiada ciekawy, szarobrązowy, brązowo-czerwony, a nawet pomarańczowo-brązowy odcień, złuszcza się przy tym płatami. Piękne, czerwone owoce roślin ozdobnych utrzymują się przez całą zimę, dzięki czemu dodają walorów dekoracyjnych drzewom i krzewom, dodatkowo stanowią pokarm dla ptaków.

Uprawa i pielęgnacja

Cis, jak większość drzew iglastych, preferuje cieniste bądź półcieniste stanowiska. Nadmierne słońce może odbarwić piękny kolor igieł roślin. Najsurowsze wymagania cis ma wobec gleby. Warunkiem jest ziemia żyzna, próchnicza i przepuszczalna, dodatkowo wapienna. Zaniechanie tych wymogów spowoduje, że drzewo iglaste się nie rozwinie bądź w ogóle nie przyjmie. Ponadto stanowisko powinno być odpowiednio i stale wilgotne. Atutem cisów jest też fakt, że wykazują wysoką tolerancję na zanieczyszczenia powietrza, z tego względu ich uprawa możliwa jest także w warunkach miejskich. Drzewa iglaste i krzewy są mrozoodporne, jednak uprawiane we wschodniej części Polski wymagają zabezpieczenia przed nadmiernymi przymrozkami, a w przypadku obfitych śniegów należy strząsać go z gałązek. Jeżeli chodzi o pielęgnację cisów, to jedynymi zabiegami, jakie należy wykonywać, to przycinanie gałązek na wiosnę i jesienią, po okresie wzrostu, by nadać odpowiedniego kształtu roślinie. Cis jest rośliną

Najpopularniejsze odmiany cisa

Poniżej przedstawiam kilka popularnych gatunków:

1. Cis pospolity (Taxus baccata). Jest to najbardziej powszechny gatunek cisu. Ma gęste, ciemnozielone igły i czerwone owoce. Wysoko ceniony za elegancję i trwałość.
2. Cis Densiformis (Taxus x media 'Densiformis'). Kultywar o zwartej, kulistej formie, osiągający niski wzrost. Doskonale nadaje się do formowania niskich żywopłotów.
3. Cis Hicksii (Taxus x media 'Hicksii'). To kultywar o wąsko stożkowatym kształcie, idealny do zakładania kolumnowych żywopłotów.
4. Cis Standishii (Taxus x media 'Standishii'). Kultywar charakteryzujący się złotymi igłami, co nadaje mu dekoracyjny wygląd. Jest mniejszy niż niektóre inne odmiany.
5. Cis Repandens (Taxus x media 'Repandens'). Niski kultywar o szerokim, rozłożystym wzroście, doskonale nadający się do pokrywania gleby.
6. Cis Fastigiata (Taxus baccata 'Fastigiata'). Ma wąski, kolumnowy kształt, co sprawia, że jest często wykorzystywany jako roślina osłonowa w ogrodach.
7. Cis Tauntoni (Taxus baccata 'Tauntoni'). To kultywar o zwartym wzroście, z igłami o intensywnie zielonym kolorze.
8. Cis Standishii (Taxus cuspidata 'Standishii'). Gatunek cisu o jasnozielonych igłach, osiągający średnią wielkość.
9. Cis Bright Gold (Taxus x media 'Bright Gold'). Kultywar o złotych igłach, co nadaje mu jaskrawy wygląd. Często stosowany jako roślina ozdobna.
10. Cis Adpressa (Taxus x media 'Adpressa'). Odmiana o szerokim, niskim wzroście, doskonale nadająca się do tworzenia niskich żywopłotów.

Warto pamiętać, że cisy zawierają toksyczną substancję zwartą w liściach, nasionach i często także w czerwonych osnówkach owocowych, dlatego należy zachować ostrożność w ich stosowaniu w miejscach, gdzie mogą mieć kontakt z dziećmi i zwierzętami.

Kiedy należy wykonywać przycinanie cisa?

Cis jest gatunkiem zimozielonym, gdzie cięcie najlepiej wykonywać wczesną wiosną, zanim rozpocznie się aktywny okres wzrostu roślin. Można także przycinać cisa pod koniec lata, ale należy unikać przycinania rośliny jesienią, gdyż może to spowodować uszkodzenia i spowolnić rozwój cisa przed nadejściem zimy. 

Gdzie sadzimy cis - całoroczna dekoracja ogrodów

Cis pospolity jest popularny ze względu na swoje ciemnozielone igły i czerwone owoce. Są toksyczne i niebezpieczne dla ludzi, ale stanowią doskonałe pożywienie dla ptaków. Cis pospolity jest także wykorzystywany do produkcji leków, a jego drewno jest cenione ze względu na swoją trwałość i ciemne zabarwienie. Jest również symbolem wieczności i wiecznego życia w wielu kulturach i religiach. 

1. Na słonecznym stanowisku w ogrodzie.
2. Wzdłuż płotu lub ściany jako żywopłot.
3. Na skarpie lub stoku jako roślina okrywowa.
4. W dużym doniczkowym pojemniku na tarasie lub balkonie.
5. Wzdłuż chodnika lub ścieżki jako dekoracyjne rośliny obrzeżne.
6. W centralnym punkcie rabaty jako punkt centralny.
7. Wzdłuż muru lub ściany jako dekoracyjne rośliny.